Từ xa xưa, người dân vùng Nam luôn coi hoa mai là biểu tượng của mùa xuân sắp đến, với hình ảnh hoa mai vàng nở rộ biểu trưng cho hy vọng vào một năm mới tràn đầy của cải và phồn thịnh. Vì lí do này, hoa mai vàng luôn được ưa chuộng hơn so với hoa mai trắng. Tùy thuộc vào sở thích và mục đích sử dụng, có các kỹ thuật trồng cây mai khác nhau, một số yêu cầu kỹ năng cao (như ghép, tạo hình cho cây mai cổ thụ, ghép cho cây mai đa màu sắc, hoặc trồng mai bonsai) trong khi các phương pháp khác liên quan đến việc đơn giản là trồng trong đất để cây phát triển và nở hoa.
Cây mai vàng bán tết có thể được phát triển thông qua phương pháp hành tinh (trồng hạt, thường mất 5-6 năm trước khi có thể sử dụng) hoặc phương pháp không hành tinh (cắt, ghép, hoặc tạo cành chồi, có thể sử dụng sau 2-3 năm).
Mùa Vụ
Hoa mai vàng có được trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là nên gieo hạt vào tháng Giêng Âm lịch. Cây mai trồng trong chậu nên được chọn từ cuối tháng Mười Âm lịch của năm trước đến tháng Giêng Âm lịch của năm sau, điều này cung cấp điều kiện tối ưu cho sự hình thành vết thương và nảy mầm.
Hơn nữa, ánh sáng là yếu tố quyết định trong quá trình phát triển của cây mai, vì vậy đảm bảo rằng chúng nhận được ít nhất 6 giờ nắng mỗi ngày là rất quan trọng. Ở những nơi thiếu ánh sáng, cây mai thường phát triển kém và ra ít hoa.
Hoa mai vàng thịnh vượng trong khí hậu nóng ẩm hoặc có thể chịu được nhiệt độ cao trong nhiều ngày và tháng. Tuy nhiên, ở những vùng có nhiệt độ mát dưới 10°C, cây mai phát triển kém. Trong những năm thời tiết thay đổi vào cuối năm, như mưa lớn hoặc lạnh, cây mai có thể nở hoa không đúng theo kế hoạch (nhiệt độ phù hợp nhất là từ 25°C đến 30°C).
Mật Độ Trồng
- Gieo giống mai vàng đắt nhất: Khi hạt chín (màu đen) và tươi, chúng nên được gieo ngay lập tức, với tỉ lệ nảy mầm trên 95%. Khoảng 100 hạt có thể được gieo trên mỗi mét vuông, và cây con cao 10 cm có thể được chuyển sang chậu hoặc giỏ tre.
- Trồng trong chậu: Nếu các chậu nhỏ, có thể sắp xếp 4 chậu trên mỗi mét vuông, trong khi đối với các chậu lớn, có thể sắp xếp 1 chậu trên mỗi 1-2 mét vuông để đảm bảo ánh sáng đủ cho cây.
Đất Trồng
Hoa mai vàng không kén đất và có thể được trồng trong nhiều loại đất như đất sét, đất cát sét, đất sét đỏ bazan, hoặc đất pha loãng với đá. Tuy nhiên, ở những khu vực thấp, cần phải tạo một môi trường thoát nước rộng khoảng 1-1.2 mét với các kênh thoát nước để ngăn chặn ngập úng và sự thối rữa gốc do mưa lớn hoặc mực nước ngầm cao. Đối với hoa mai trồng trong chậu, việc thêm phân hữu cơ, sợi dừa, vỏ lạc, và cát sẽ giúp tăng cường việc thoát nước tốt.
Bón Phân
Phân hữu cơ được ưa chuộng và được xem là loại phân chính, như phân bón, rơm phân hủy, vỏ dừa, đầu tôm, đầu cá, vỏ đậu nành, vv, hoặc được bổ sung thêm với phân bón Dynamid và phân hữu cơ phốt phát từ sông Gianh. Phân hữu cơ thúc đẩy sự phát triển bền vững, sản xuất nhiều hoa hơn, và tăng mức độ pH trong đất.
Kết hợp với phân bón tổng hợp NPK 30-10-10 cho cây vào đầu năm. Từ giữa năm đến Tết, việc áp dụng phân bón NPK 20-20-15 một số lần sẽ giúp hoa mai đặt mầm và nở hoa tốt.
Ngoài ra, phân bón lá có thể được sử dụng để thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng và tăng sản xuất hoa và nụ hoa.
Lưu Ý: Đối với cây mai ghép trồng trong chậu, bón phân từ tháng Hai đến tháng Chín, mỗi tháng một lần. Từ tháng Mười đến cuối tháng Chạp Âm lịch, hãy kiêng bón phân cho rễ và hạn chế việc tưới nước để chuẩn bị cho việc rụng lá.
Liều lượng phân hữu cơ Dynamid dao động từ 10g đến 100g cho mỗi chậu lớn (đường kính 80-100 cm). Phân bón tổng hợp NPK dao động từ 10g đến 50g cho mỗi chậu lớn, và phân hữu cơ phốt phát từ sông Gianh dao động từ 10g đến 30g cho mỗi chậu lớn.
Lưu Ý Bổ Sung:
- Áp dụng phân hữu cơ cơ bản trước khi trồng, bao gồm phân hữu cơ (phân bón phân hủy hoặc phân hữu cơ Dynamid) và ba lần mỗi năm cho việc trang phục trên.
- Liều lượng phân hữu cơ Dynamid dao động từ 100 kg đến 1.000 m2, phân bón tổng hợp NPK dao động từ 10-15 kg đến 1.000 m2, và phân hữu cơ phốt phát từ sông Gianh dao động từ 100 kg đến 1.000 m2.
Kiểm Soát Sâu Bệnh
Các sâu bệnh phổ biến ảnh hưởng đến cây mai bao gồm:
a. Rầy (Thrips sp.)
- Thuốc trừ sâu được khuyến nghị: Malvate 21EC, Trebon 10EC, Confidor 100SL, Admire 050EC, Regent 5SC, Vimite 10ND, Bifentox 30ND, Virigent 800WG, vv.
b. Ve Sắt (Tetranychus sp.)
- Thuốc trừ sâu được khuyến nghị: Danitol 10EC, Comite 73EC, Pegasus 500SG, Ortus 5SC, Cascade 5EC, Nissuran 5EC, Sirbon 5EC, Kelthane 18.5EC, vv.
c. Rầy Bông (Dysmiccocus sp)
- Có thể loại bỏ bằng cách thủ công hoặc xử lý bằng thuốc trừ sâu khi cần thiết: Pyrinex, Supracide, Polytrin, Monster, vv.
d. Sâu Bướm Ăn Lá (Delias aglaia)
- Thuốc trừ sâu được khuyến nghị: SecSaigon 5EC hoặc 10EC, Diaphos 5EC, Sagothion 50EC, Padan 95SP, Fastac 5EC, vv.
e. Bệnh Nấm Mốc Bình Thường (do nấm Coniothyrium fuckelli gây ra)
- Cắt tỉa đều đặn và loại bỏ cành bị bệnh sau đó phun thuốc trừ nấm như Daconil, Zineb, hoặc các thuốc trừ nấm dựa trên đồng.
f. Bệnh Gỉ Sắt (do nấm Phragmidium mucronatum gây ra)
- Cắt tỉa và loại bỏ lá bị bệnh, áp dụng thêm vôi và kali để tăng cường khả năng chống lại bệnh tật, và tưới nước vừa phải. Phun thuốc trừ nấm như Bayfidan, Score, Anvil, Zineb, Carbendazim, vv.
g. Bệnh Đốm Lá (do nấm Pestalotia palmarum gây ra)
- Biện pháp phòng tránh bao gồm mật độ trồng phù hợp để có sự thông thoáng tốt, duy trì vệ sinh vườn bằng cách thu gom và tiêu hủy lá bị bệnh để ngăn chặn sự lây lan, bón phân cân đối, bổ sung phân hữu cơ và kali để tăng cường khả năng chống lại bệnh. Điều trị hóa học với Viben C BTN có thể được áp dụng mỗi 2-3 lần, cách nhau 5-7 ngày cho việc kiểm soát bệnh, hoặc phun mỗi 10-15 ngày để phòng tránh.
h. Bệnh Lá Vàng (do các yếu tố vật lý gây ra)
- Áp dụng phân bón đầy đủ khi các triệu chứng lá vàng xuất hiện, và kết hợp với phân bón lá chứa các nguyên tố vi lượng để giúp cây phục hồi nhanh chóng.
i. Bệnh Đốm (do nấm Pestalotia palmarum gây ra)
- Biện pháp phòng tránh bao gồm mật độ trồng phù hợp để có sự thông thoáng tốt, duy trì vệ sinh vườn bằng cách thu gom và tiêu hủy lá bị bệnh để ngăn chặn sự lây lan, bón phân cân đối, bổ sung phân hữu cơ và kali để tăng cường khả năng chống lại bệnh. Điều trị hóa học với Viben C BTN có thể được áp dụng mỗi 2-3 lần, cách nhau 5-7 ngày cho việc kiểm soát bệnh, hoặc phun mỗi 10-15 ngày để phòng tránh.
j. Bệnh Đốm Đô Lát (do vi sinh vật gây bệnh trong đất)
- Tránh trồng hoặc sắp xếp chậu mai quá dày trong vườn, đảm bảo ánh sáng đủ cho tán và gốc cây. Duy trì một vườn thoáng khí, khô ráo. Thiết kế một bề mặt nghiêng cho việc trồng mai (hoặc sắp xếp chậu) giống như một vỏ rùa, với các rãnh thoát nước để ngăn chặn việc tích tụ nước trong mùa mưa, đảm bảo vườn khô ráo.
Đối với vườn mai vàng bị bệnh nặng, sử dụng một bàn chải để chà sạch các vết bệnh trên thân và cành.
Áp dụng vôi hoặc hỗn hợp Bordeaux 1% lên thân cây vào đầu mùa mưa để ngăn chặn sự xâm nhập và lây lan bệnh. Theo cách khác, sử dụng thuốc trừ nấm dựa trên đồng như Copper-B, Coc 85; Copper-Zinc, hoặc Zinccopper để phun phòng trừ trên các vùng dễ bị bệnh trên thân cây và cành.
